Με αφορμή την καταδικαστική απόφαση, της φυλάκισης ενός χρόνου με αναστολή, για ανθρωποκτονία από αμέλεια, σε νοσηλευτή που εργάζεται στην ψυχιατρική κλινική του νοσοκομείου “Ευαγγελισμός” και που το 2010 στη βάρδια του, προκλήθηκε πυρκαγιά απο ασθενή, με συνέπεια τον θάνατο της, ποινικοποιείται, η εργασία των νοσηλευτών που εργάζονται μέσα στην κυριολεξία άθλιες συνθήκες, όπου η βία και η επικινδυνότητα αποτελούν καθημερινό φαινόμενο.

Εξαντλημένοι και απογοητευμένοι, κρατούν στις πλάτες τους ένα “άρρωστο” σύστημα ψυχικής υγείας, το οποίο εκθέτει σε κίνδυνο ασθενείς και προσωπικό, χωρίς να μπορούν να βρούν το δίκιο τους, ούτε στις αίθουσες των δικαστηρίων. 

Η ανύπαρκτη πρωτοβάθμια φροντίδα ψυχικής υγείας, ο απαράδεκτος τρόπος μεταφοράς των ψυχικά ασθενών στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, με περιπολικά και αστυνομικούς, δηλαδή με διαχείριση ως κοινούς εγκληματίες, τα τεράστια ποσοστά ακούσιας νοσηλείας που ξεπερνούν το 60% των εισαγωγών, η υπερπλήρωση των κλινών που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνά το 150%, χαρακτηριστικό παράδειγμα η ψυχιατρική κλινική του νοσοκομείου “Ευαγγελισμός”, όπου θα έπρεπε να νοσηλεύονται 20 ασθενείς και νοσηλεύονται 45, χωρίς βέβαια να είναι η μοναδική περίπτωση, αλλά να αποτελεί τον κανόνα για τις περισσότερες ψυχιατρικές κλινικές στη χώρα, μαζί με τα σημαντικά ποσοστά υποστελέχωσης από νοσηλευτές, αποτελούν μερικά από τα κριτήρια της αδιέξοδης κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε.

Περίπου, 20% των ψυχικά ασθενών που προσέρχονται στην Αττική για νοσηλεία προέρχεται από την επαρχία, επειδή δεν έχουν αναπτυχθεί ψυχιατρικές κλινικές στα γενικά νοσοκομεία, με αποτέλεσμα η κατάσταση των ασθενών να επιδεινώνεται κατά τη μεταφορά τους (υπόψη ότι μεταφέρονται συνοδευόμενοι από αστυνομικούς μέσα σε περιπολικά), να στιγματίζονται οι ίδιοι και οι συγγενείς τους και στη συνέχεια να νοσηλεύονται σε ένα ράντζο, παρά τη θέλησή τους.

Για αυτούς βέβαια που διαθέτουν οικονομική άνεση, η δυνατότητα νοσηλείας σε ιδιωτική ψυχιατρική κλινική της επιλογής τους, αποτελεί ένα προνόμιο για λίγους. Για τους υπόλοιπους δεν υπάρχει επιλογή που να διασφαλίζονται τα δικαιώματά τους και η αξιοπρεπής νοσηλεία τους.

Σε όλες σχεδόν τις ψυχιατρικές κλινικές της χώρας κυριαρχούν τα ράντζα, η ακούσια νοσηλεία και η υποστελέχωση σε νοσηλευτές.

Η ανυπαρξία κατάλληλων υπηρεσιών, σύμφωνα με τις ανάγκες των ασθενών, είναι τόσο σοβαρή, αφού σε αυτές τις ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων, νοσηλεύονται ασθενείς ανεξαρτήτου ψυχοπαθολογίας, στοιβαγμένοι σε χώρους όπου έχουν δημιουργηθεί για να νοσηλεύουν εκούσια νοσηλευόμενους ασθενείς, ενώ, θα έπρεπε οι υπηρεσίες να είναι ανάλογες και προσαρμοσμένες στις θεραπείες που έχουν ανάγκη οι ασθενείς.  

Τα φαινόμενα βίας αυξάνονται.

Να θυμίσουμε τη δολοφονία ασθενή από άλλο ασθενή στο ΨΝΑ “Δαφνί” το Μάιο του 2015 και την πυρκαγιά και το θάνατο τριών ασθενών το Σεπτέμβριο του 2015 στο ίδιο νοσοκομείο, την απόπειρα βιασμού νοσηλεύτριας το Σεπτέμβριο του 2016 και το σοβαρό τραυματισμό δύο νοσηλευτών πριν μερικές εβδομάδες στην ψυχιατρική κλινική του Σισμανογλείου.

Επιπλέον, πολλά περιστατικά βίας κατά νοσηλευτών δεν καταγράφονται πουθενά, γιατί δεν υπάρχει επιτροπή υγιεινής και ασφάλειας στο νοσοκομείο, αλλά κυρίως γιατί το ίδιο το σύστημα, αλλά και το προσωπικό που εργάζεται στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, έχει αποδεχθεί την κατάσταση ως δεδομένη και μοιραία, αναπόφευκτα αυτή διαιωνίζεται.

Η πολιτεία παραμένει απούσα και άφαντη από τα γεγονότα και τις εξελίξεις και διαρκώς επιδεινώνεται η κατάσταση προς το χειρότερο. Η αντιμετώπιση του ζητήματος σε θεωρητικό επίπεδο με τη σύσταση επιτροπών και ομάδων εργασίας, που δυστυχώς, μέχρι τώρα διαπιστώνουμε ότι αυτή είναι η επιλογή της πολιτικής ηγεσίας, δεν είναι σε θέση να σταθεί με αποτελεσματικότητα στη βελτίωση των όρων νοσηλείας, αλλά και στην προστασία ασθενών και εργαζομένων. 

Μέσα σε αυτό το σύστημα ψυχικής υγείας που οι νοσηλευτές δίνουν τον δικό τους αγώνα για να το κρατήσουν όρθιο, κοντά σε αυτούς που το έχουν ανάγκη, με απόφαση δικαστηρίου θα πρέπει να αποτελέσουν και τα εξιλαστήρια θύματα της τραγικής κατάστασης που επικρατεί.

Οι νοσηλευτές, που έχουν ως προορισμό να φροντίζουν τους ψυχικά ασθενείς- συνανθρώπους μας και το κάνουν με ηρωικές προσπάθειες, χωρίς καμία υποστήριξη από την πολιτεία, εκθέτοντας τους εαυτούς τους σε κίνδυνο, πλέον, ενδεχομένως, θα έρχονται αντιμέτωποι και με το νόμο για να αναλάβουν με δικαστικές αποφάσεις τις ευθύνες των ηγεσιών του υπουργείου υγείας. 

Είναι σήμερα επιτακτική όσο ποτέ -γιατί η κατάσταση επιδεινώνεται συνεχώς- η λήψη κάθε πρόσφορου μέτρου  για την εξασφάλιση ασφαλών συνθηκών εργασίας και την πρόληψη κάθε κινδύνου που δύναται να απειλήσει την υγεία ή τη σωματική ακεραιότητα των ασθενών και των εργαζομένων, στους χώρους που παρέχονται υπηρεσίες ψυχικής υγείας και θα πρέπει η πολιτεία επιτέλους να αναλάβει τις ευθύνες της.

Ο κ. Γεώργιος Αβραμίδης είναι Γενικός Γραμματέας της Πανελλήνιας Συνδικαλιστικής Νοσηλευτικής Ομοσπονδίας του ΕΣΥ (ΠΑΣΥΝΟ – ΕΣΥ)