ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, ΑΣΠΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΨΥΧΑΣΘΕΝΕΙΣ - ΕΘΝΟΣ 5/10/2011

κάντε κλικ εδώ

Μόνο με την τήρηση αυστηρών ιατρικών, εισαγγελικών και δικαστικών προϋποθέσεων θα πραγματοποιείται ο αναγκαστικός εγκλεισμός των ψυχικά ασθενών. Απαράδεκτη και η πρακτική της μεταφοράς τους από την αστυνομία και όχι από εξειδικευμένο προσωπικό.

«Ομπρέλα» προστασίας στα αδύναμα μέλη της κοινωνίας άπλωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδικάζοντας για πρώτη φορά την Ελλάδα για τον αναγκαστικό εγκλεισμό σε ψυχιατρικό ίδρυμα δύο πολιτών

Με δύο ξεχωριστές αποφάσεις το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε τη χώρα μας επειδή δύο πολίτες οδηγήθηκαν σε ψυχιατρικά ιδρύματα χωρίς να τηρηθούν οι αυστηρές ιατρικές, εισαγγελικές και δικαστικές προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος για τον αναγκαστικό εγκλεισμό ψυχικά ασθενών.

Το ΕΔΔΑ με τις δύο πρόσφατες αποφάσεις του έκρινε ότι και οι ψυχικά ασθενείς έχουν δικαιώματα και καταδίκασε (πρώτη φορά για τέτοιο λόγο) την Ελλάδα για παραβίαση της προσωπικής ελευθερίας και ασφάλειας (άρθρο 5 της ευρωπαϊκής σύμβασης).

Το Δικαστήριο απλώνοντας "ομπρέλα" προστασίας σε αδύναμα μέλη της κοινωνίας έκρινε ότι η στέρηση της ελευθερίας των δύο προσφευγόντων δεν έγινε με νόμιμο τρόπο και ότι παραβιάστηκαν ανθρώπινα δικαιώματά τους. Ο λόγος είναι -όπως επισημαίνεται στην απόφαση- ότι στις δύο προαναφερόμενες περιπτώσεις δεν τηρήθηκαν οι αυστηρές προθεσμίες και οι διαδικασίες που ορίζονται βάσει του νόμου 2071/92 για τον αναγκαστικό ψυχιατρικό εγκλεισμό έτσι ώστε να αποτραπεί οποιαδήποτε αυθαιρεσία.

Σύμφωνα με αυτές ο ασθενής θα πρέπει να εξεταστεί από ειδικό για να διατυπωθεί η ιατρική εκτίμηση του περιστατικού το πολύ μέσα σε 48 ώρες (μετά την υποβολή του αιτήματος για αναγκαστικό εγκλεισμό είτε από συγγενείς, είτε αυτεπαγγέλτως). Εάν ο εισαγγελέας αποφασίσει ?βάσει της ιατρικής γνωμάτευσης- τον εγκλεισμό προσώπου σε ψυχιατρείο οφείλει μέσα σε 3 ημέρες να υποβάλει σχετικό αίτημα στο αρμόδιο Πρωτοδικείο το οποίο στη συνέχεια θα πρέπει να συνεδριάσει μέσα σε 10 ημέρες για να αποφασίσει για ενδεχόμενη εισαγωγή και νοσηλεία (σύνολο 13 ημέρες).

Επιπροσθέτως επισημαίνεται η απαίτηση του νόμου να υπάρχουν "αιτιολογημένες ιατρικές γνωματεύσεις" με πλήρη επιστημονική θεμελίωση της κρίσης που θα έχει ως αποτέλεσμα τον ακούσιο εγκλεισμό ατόμου σε ψυχιατρικό νοσοκομείο. Η συνήθης γνωμάτευση που περιορίζεται σε δύο λέξεις μόνο ("ψυχωσική συνδρομή") θεωρείται ανεπαρκής. Παράλληλα το Δικαστήριο στο αιτιολογικό του παρέπεμψε σε κείμενα του Συνηγόρου του Πολίτη σχετικά με την έλλειψη προστασίας των ψυχικά ασθενών.

Συγκεκριμένα γίνεται αναφορά σε προηγούμενη αυτεπάγγελτη έρευνα του Συνηγόρου, σύμφωνα με την οποία η μεταφορά για την ακούσια νοσηλεία ψυχικά ασθενών γίνεται σε ποσοστό 97% από την αστυνομία. Η συνήθης αυτή πρακτική στηρίζεται στο γεγονός ότι η μεταφορά γίνεται κατόπιν παραγγελίας του εισαγγελέα που απευθύνεται στο αστυνομικό τμήμα και όχι προς το ΕΚΑΒ (η αστυνομία εφαρμόζει αυτή τη διαδικασία αν και δηλώνει αναρμόδια, ενώ για να εφαρμοστεί από το ΕΚΑΒ θα πρέπει να υπάρξει, εν προκειμένω, απόφαση για στελέχωση και οργάνωση).

Με χειροπέδες
Ετσι -όπως επισημαίνεται στην απόφαση αλλά και σε έκθεση του Συνηγόρου- οι ψυχασθενείς αντιμετωπίζονται αδικαιολόγητα ως επικίνδυνοι για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια καθώς η μεταγωγή τους γίνεται με περιπολικό ή με κλούβα ενώ είναι δεμένοι με χειροπέδες (!).

Αν μάλιστα ο ψυχικά ασθενής έχει την ατυχία να διαμένει σε νησί τότε ώσπου να εξεταστεί και να εισαχθεί για νοσηλεία μπορεί να "σέρνεται" (χωρίς φάρμακα) ακόμη και 4-5 ημέρες από καράβι σε καράβι και στο ενδιάμεσο να φυλάσσεται ακόμη και σε... Τμήμα Μεταγωγών.

ΕΚΔΟΣΗ
Οδηγός για τη "διπολική διαταραχή"

"Μαθαίνοντας να ζούμε με τη διπολική διαταραχή", είναι ο τίτλος της ελληνικής έκδοσης του οδηγού που αφορά τους πάσχοντες από την ψυχική αυτή νόσο. Η παρουσίαση έγινε χθες από την πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής του Πανελλήνιου Συλλόγου Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία (ΣΟΨΥ), επίκουρη καθηγήτρια κ. Μαρίνα Οικονόμου - Λαλιώτη, τον καθηγητή Ψυχιατρικής κ. Γιώργο Παπαδημητρίου και τον πρόεδρο του ΣΟΨΥ κ. Πέτρο Ανδρόνικο, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας. Η κ. Οικονόμου ανέφερε ότι με σωστές οδηγίες και κατάλληλη αντιμετώπιση, η ζωή με διπολική διαταραχή μπορεί να είναι μια κανονική ζωή.

Η σημασία του οδηγού μεγιστοποιείται, αν λάβουμε υπόψη ότι η διπολική διαταραχή είναι από τις πιο συχνές ψυχικές ασθένειες, η οποία προσβάλλει το 3% έως 5% των ενηλίκων.

ΓΚΕΛΥ ΑΛΜΑΛΙΩΤΟΥ-ΚΑΛΑΜΠΑΛΙΚΗ
almaliotou@pegasus.gr

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
ΕΥΤΥΧΗΣ ΦΥΤΡΑΚΗΣ, διδάκτωρ της Νομικής, ειδικός επιστήμoνας στον Συνήγορο του Πολίτη

Οι υποχρεώσεις της Πολιτείας
"Η διπλή καταδίκη της Ελλάδας υπενθυμίζει ότι η πολύπλευρη προστασία των ψυχικά ασθενών δεν είναι φιλανθρωπία αλλά διεθνής υποχρέωση και ότι η τήρησή της αποτελεί πυλώνα του κράτους δικαίου και δείκτη ανθρωπισμού. Επίσης η διπλή καταδικαστική απόφαση επιβάλλει στα υπουργεία Υγείας και Δικαιοσύνης να λάβουν άμεσα μέτρα για τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών. Και αυτό διότι, σύμφωνα με την υπάρχουσα κατάσταση, με ευθύνη ψυχιάτρων και δικαστικών αρχών δεν τηρούνται οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για την εγγύηση της ελευθερίας αυτών των ανθρώπων κατά τη διαδικασία του ακούσιου εγκλεισμού τους σε ψυχιατρικά ιδρύματα".