κάντε κλικ εδώ
ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΣΤΟΧ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΕΥΑΓΓΕΛΟΔΗΜΟΥ
Τον περασμένο Μάρτιο, το «Κέρδος» ανέλυσε και παρουσίασε τα οικονομικά αποτελέσματα του μοναδικού δημόσιου νοσοκομείου, του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής, που δημοσίευσε ισολογισμό για τη χρήση του 2008. Η εφημερίδα, μάλιστα, σημείωνε ότι είναι θετικό το γεγονός ότι μία κρατική μονάδα υγείας δημοσιεύει ισολογισμό, καθώς τα οικονομικά αποτελέσματα των μονάδων της δημόσιας υγείας βρίσκονται μονίμως στην επικαιρότητα, αφού τα ελλείμματά τους τροφοδοτούν συνεχώς τα κρατικά ελλείμματα και χρέη. Αλλωστε, η καθολική εφαρμογή του συστήματος αυτού, δηλαδή της δημοσιοποίησης των αποτελεσμάτων χρήσης, σε όλα τα νοσοκομεία θα καταδείξει το μέγεθος των προβλημάτων, ως μία βάση για την προσπάθεια επίλυσής τους.
Ας θυμηθούμε εν συντομία τι αποκάλυπτε αυτός ο μοναδικός σε όλο το δημόσιο σύστημα υγείας ισολογισμός:
Τα έσοδα από παροχή υγειονομικών υπηρεσιών ανήλθαν το 2008 στα 9,85 εκατ. ευρώ, από 10,16 εκατ. ευρώ το 2007. Την ίδια περίοδο οι εισροές από κρατικές επιχορηγήσεις ανήλθαν σε 61,15 εκατ. ευρώ από 57,31 εκατ. ευρώ το 2007. Οπως γίνεται φανερό το εισπραττόμενο νοσήλιο είναι πολύ χαμηλό δεδομένου του μεγέθους του νοσοκομείου. Το αρμόδιο υπουργείο θα έπρεπε να θεσπίσει ένα ορθολογικό νοσήλιο και με αυτό να κοστολογεί τα ασφαλιστικά ταμεία, ώστε να μην επιβαρύνεται υπέρμετρα ο κρατικός προϋπολογισμός.
Εξάλλου και οι δαπάνες λειτουργίας αποδεικνύονται πολύ υψηλές: Η μισθοδοσία (50 εκατ. ευρώ) είναι πενταπλάσια των εσόδων από τα νοσήλια. Ομοίως οι δαπάνες για αναλώσιμα (11,7 εκατ. ευρώ) και οι λοιπές δαπάνες (12 εκατ. ευρώ) υπερβαίνουν κατά πολύ τα έσοδα από τα νοσήλια. Οι δαπάνες ανά κλίνη ανέρχονται στο εξωφρενικό ποσό των 54.437 ευρώ, την ίδια στιγμή που τα έσοδα ανά κλίνη είναι μόλις 7.159 ευρώ! Επίσης, στη συγκεκριμένη μονάδα αναλογούν 25 ασθενείς ανά κλίνη και οι δαπάνες ανά ασθενή ανέρχονται σε 2.185 ευρώ, ενώ τα έσοδα ανά ασθενή σε μόλις 287 ευρώ.
Ολοι αυτοί οι δείκτες διαμορφώνονται πέρα από κάθε οικονομική λογική και αποκαλύπτουν το πραγματικό πρόβλημα των δημόσιων νοσοκομείων.
Θα μπορούσε να υπάρξει λύση; Αναμφίβολα ναι, αρκεί να δούμε τις δημόσιες μονάδες υγείας πρωτίστως ως οικονομικές μονάδες και να τις διαχειριστούμε αναλόγως.
Ενα πρώτο βήμα θα μπορούσε να είναι η ανακατανομή των εργαζομένων ανάμεσα σε πραγματικά χρήσιμες ειδικότητες και η μεταφορά προσωπικού σε άλλες μονάδες, όπου υπάρχουν οι σχετικές ελλείψεις.
Μα πάνω απ' όλα εκείνο που χρειάζεται είναι η αλλαγή του τρόπου διαχείρισης των δημόσιων μονάδων υγείας με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Οσο φιλότιμος, έντιμος και δραστήριος και να είναι ένας διορισμένος διοικητής, ο οποίος συνειδητοποιεί την προσωρινότητα της θέσεώς του και βρίσκεται μπροστά στις ακαμψίες της δημόσιας μηχανής ουδέποτε θα καταφέρει να επιβάλει ορθολογικά κριτήρια διαχείρισης τηρώντας τους δείκτες της αποδοτικότητας.
Η ριζική λύση του προβλήματος μπορεί να προέλθει μόνο μέσα από έναν ανοιχτό και διαφανή διαγωνισμό για την επιλογή ιδιωτικού φορέα, που μέσα σε ένα σαφώς προσδιορισμένο και οριοθετημένο πλαίσιο λειτουργίας θα αναλάβει τη διαχείριση και λειτουργία για τα επόμενα τριάντα χρόνια.
Ας υποθέσουμε ότι η συγκεκριμένη λύση δίδεται στο συγκεκριμένο νοσοκομείο και ας ανιχνεύσουμε τα πλεονεκτήματά της. Η λύση αυτή:
1. Δίνει κατ' αρχάς τη δυνατότητα άμεσης ενίσχυσης των γενικών νοσοκομείων με περίπου 1.900 άτομα, χωρίς νέες προσλήψεις και χωρίς πρόσθετη δαπάνη μισθοδοσίας.
2. Δεν δημιουργεί επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό. Η χρηματοδότηση της λειτουργίας του Ψυχιατρείου από τον ιδιωτικό φορέα μπορεί να στηριχθεί σε μεγάλο βαθμό σε πόρους του ΕΣΠΑ.
3. Επιτρέπει την καλύτερη, ταχύτερη και αποδοτικότερη αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ για την ψυχική υγεία.
4. Δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για αντιμετώπιση της σπατάλης και της κακοδιαχείρισης των πόρων που διατίθενται σήμερα για τη λειτουργία του νοσοκομείου.
5. Η πρόταση έχει άμεση επίδραση στην ανάπτυξη και την απασχόληση, προσφέροντας τουλάχιστον 1.000-1.500 νέες θέσεις εργασίας μέσω του ιδιωτικού φορέα που θα αναλάβει τη λειτουργία του Ψυχιατρείου.
6. Επιτρέπει καλύτερη στοχοθεσία στην υλοποίηση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, χωρίς δεσμεύσεις που να προκύπτουν από την ύπαρξη της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων. Π.χ. μπορεί να συμφωνηθεί ένα σχέδιο που να προβλέπει τη σταδιακή μείωση του αριθμού των νοσηλευομένων (λόγω αποασυλοποίησης) με καθορισμένους αριθμητικούς στόχους και η δαπάνη να προσαρμόζεται στο πραγματικό έργο που θα παρέχεται κάθε φορά.
7. Μπορούν να τεθούν προδιαγραφές ποιότητας του αναδόχου, με διαπιστεύσεις κ.λπ. Αυτό θα αυξήσει τη διεθνή αξιοπιστία της χώρας μας σε ό,τι αφορά την προώθηση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης.
8. Ο ανάδοχος του έργου μπορεί να αναλάβει ταυτόχρονα και τη λειτουργία των μονάδων αποασυλοποίησης, με επίσης αυξημένες απαιτήσεις ποιότητας και πιστοποίησης της ποιότητας.
9. Διευκολύνεται η δυνατότητα άμεσης αξιοποίησης αναπτυξιακών ευκαιριών που είναι διαθέσιμες για τον ιδιωτικό τομέα (μέσω των αναπτυξιακών νόμων), στο πεδίο της υγείας.
10. Επιτυγχάνεται για πρώτη φορά η προγραμματική συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην υγεία, με συγκεκριμένους στόχους, γεγονός που βάζει τον ιδιωτικό τομέα να εξυπηρετεί τους στόχους μίας ενιαίας (εθνικής) στρατηγικής στην υγεία.
Τα αποτελέσματα θα ήταν αμέσως ορατά, καθώς όλα αυτά θα επέφεραν άμεση ελάφρυνση του κρατικού προϋπολογισμού από τουλάχιστον 50 εκατ. ευρώ κατ' έτος με παράλληλη αναβάθμιση του νοσοκομείου και την παροχή υψηλής ποιότητας ιατρικών υπηρεσιών, που ιδιαίτερα στον τομέα αυτό έχει τόσο ανάγκη ο Ελληνας πολίτης.
Αν όλα αυτά τα ανάγουμε στο επίπεδο των μεγαλύτερων δημόσιων νοσοκομειακών μονάδων, ευκόλως μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος του οικονομικού και κοινωνικού οφέλους. Απλώς χρειάζεται τόλμη και αποφασιστικότητα. Και μόνο τότε θα μπορούμε να μιλάμε για μία πραγματική μεταρρύθμιση στον τομέα της υγείας.
Επίσης κάντε κλικ εδώ
ΑΝ ΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΗΤΑΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...
Ρεπορτάζ: Νατάσσα Σπαγαδώρου
Πριν από λίγες ημέρες το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής δημοσίευσε τα συνοπτικά οικονομικά αποτελέσματα για τη χρήση του 2008. Είναι η πρώτη φορά που μια κρατική μονάδα υγείας δημοσιεύει λογιστική κατάσταση, έστω και με καθυστέρηση.
Επειδή τον τελευταίο χρόνο τα οικονομικά αποτελέσματα των κρατικών μονάδων υγείας έρχονται μετ' επιτάσεως στη δημοσιότητα, καθώς οι ζημιές και τα χρέη τους διογκώνουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα, το γεγονός ότι μια κρατική μονάδα υγείας δημοσιεύει οικονομικά στοιχεία και μάλιστα ύστερα από έλεγχο ορκωτών λογιστών είναι θετικό. Αλλωστε, η καθολική εφαρμογή του συστήματος αυτού σε όλα τα νοσοκομεία θα καταδείξει το μέγεθος των προβλημάτων, γεγονός που αποτελεί και την αρχή σε μια προσπάθεια επίλυσής τους.
Ωστόσο, η μελέτη των οικονομικών δεδομένων οδηγεί σε απαισιόδοξα συμπεράσματα για την επιχειρηματική δομή των κρατικών μονάδων υγείας και για τον τρόπο διαχείρισής τους. Με μια πρώτη ματιά στα οικονομικά αποτελέσματα το συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι αν η συγκεκριμένη μονάδα ήταν ιδιωτική επιχείρηση ή έπρεπε να αναδιοργανωθεί εκ βάθρων ή έπρεπε να... κλείσει.
Η ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Σύμφωνα με τη λογιστική κατάσταση, τα έσοδα από παροχή υγειονομικών υπηρεσιών ανήλθαν το 2008 στα 9,850 εκατ. ευρώ από 10,160 εκατ. ευρώ το 2007. Την ίδια περίοδο οι εισροές από κρατικές επιχορηγήσεις ανήλθαν στα 61,153 εκατ. ευρώ από 57,316 εκατ. ευρώ το 2007.
Από την άλλη πλευρά, οι δαπάνες λειτουργίας είναι εξαιρετικά υψηλές:
- Η μισθοδοσία (50 εκατ. ευρώ) είναι πενταπλάσια των εσόδων από τα νοσήλια.
- Ομοίως, οι δαπάνες αναλωσίμων (11,7 εκατ. ευρώ) και οι λοιπές δαπάνες (12 εκατ. ευρώ) για τη φύση του συγκεκριμένου νοσοκομείου είναι πολύ μεγάλες, υπερβαίνουσες και αυτές το σύνολο των εσόδων από τα νοσήλια.
Τα ανωτέρω στοιχεία οδηγούν στην αναγκαιότητα υπέρμετρης επιχορήγησης από τον κρατικό προϋπολογισμό (πάνω από 61 εκατ. ευρώ), οδηγώντας στο οξύμωρο σχήμα από τα 70 εκατ. των συνολικών εσόδων τα 61 εκατ. ευρώ να προέρχονται από το Δημόσιο!
Στον τομέα των εσόδων μπορεί εύκολα να αντιληφθεί κάποιος ότι το εισπραττόμενο νοσήλιο είναι εξαιρετικά χαμηλό, λαμβανομένου υπόψιν του μεγέθους του νοσοκομείου. Συνεπώς το υπουργείο θα πρέπει να θεσπίσει ένα ορθολογικό νοσήλιο και με αυτό να κοστολογεί τα ασφαλιστικά ταμεία, ώστε να περιορίσει την ανάγκη της υπέρμετρης χρηματοδότησης από τον δημόσιο προϋπολογισμό.
Οι σχεδόν 2.000 εργαζόμενοι, σε σχέση με τη δυναμικότητα του νοσοκομείου, διαμορφώνουν επίσης χαμηλό δείκτη αποδοτικότητας. Κατά τον ίδιο τρόπο λαμβανομένων υπόψιν του αριθμού των συνολικών κλινών της μονάδας, των ημερών νοσηλείας και του αριθμού των νοσηλευομένων, οι δαπάνες ανά κλίνη ανέρχονται στο εξωφρενικό ποσό των 54.437 ευρώ, την ίδια στιγμή που τα έσοδα ανά κλίνη είναι μόλις 7.159 ευρώ!
Στη συγκεκριμένη μονάδα οι δαπάνες ανά ασθενή ανέρχονται σε 2.185 ευρώ, ενώ τα έσοδα ανά ασθενή σε μόλις 287 ευρώ.
Οι εν λόγω δείκτες διαμορφώνονται πέρα από κάθε οικονομική λογική και αποκαλύπτουν το πραγματικό πρόβλημα των δημόσιων νοσηλευτηρίων.
Η ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ
Ποια, λοιπόν, θα μπορούσε να είναι η λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα;
Δεδομένου του μεγάλου αριθμού των εργαζομένων και της ανισοκατανομής τους ανάμεσα σε πραγματικά χρήσιμες ειδικότητες, ένα πρώτο βήμα θα ήταν η μεταφορά του προσωπικού σε άλλα νοσοκομεία όπου υπάρχουν οι σχετικές ελλείψεις. Και βεβαίως ριζική αλλαγή του τρόπου διαχείρισης της συγκεκριμένης αλλά και άλλων δημόσιων μονάδων με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.
Η ριζική αντιμετώπιση του προβλήματος θα μπορούσε να δοθεί μέσα από έναν ανοικτό διαγωνισμό για την επιλογή ιδιωτικού φορέα που μέσα από ένα σαφώς προσδιορισμένο και οριοθετημένο πλαίσιο λειτουργίας, θα αναλάβει τη διαχείριση και λειτουργία του νοσοκομείου για τα επόμενα 30 χρόνια.
Τα αποτελέσματα θα ήταν αμέσως ορατά, καθώς όλα αυτά θα επέφεραν άμεση ελάφρυνση του δημόσιου προϋπολογισμού από τουλάχιστον 50 εκατ. κατ' έτος, με παράλληλη αναβάθμιση του νοσοκομείου και την παροχή υψηλής ποιότητας ιατρικών υπηρεσιών, που ιδιαίτερα στον τομέα αυτό έχει τόσο ανάγκη ο Ελληνας πολίτης.
Το εν λόγω παράδειγμα (αν και ένα ψυχιατρικό νοσοκομείο δεν αντιπροσωπεύει πλήρως τα δημόσια νοσηλευτήρια) δεν είναι το μοναδικό στον δημόσιο τομέα υγείας. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή Κοινωνικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ιωάννη Τούντα, σε έρευνα που εκπόνησε το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής στο οποίο βρίσκεται επικεφαλής, στο σύνολο των δαπανών σε 26 νοσοκομεία της Αττικής, η μισθοδοσία ανέρχεται στο 40% - 45%, ενώ οι υπόλοιπες δαπάνες αφορούν σε υγειονομικό υλικό, φαρμακευτικό, ορθοπεδικό, αντιδραστήρια και λοιπές ανάγκες, όπως φαγητό, φύλαξη, καθαριότητα.
Η μηχανοργάνωση και το σύστημα προμηθειών, υπογραμμίζει ο κ. Τούντας, αποτελούν τις δύο βασικές παραμέτρους που θα βοηθήσουν σημαντικά στην αναγέννηση του υγειονομικού συστήματος. «Ας δίνει το κράτος τα χρήματα στα ταμεία και όχι να επιχορηγεί με καθυστέρηση τα νοσοκομεία».
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΕ ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ
Σύμφωνα με τον κ. Τούντα, την τριετία 2005-2008, σημειώθηκαν σημαντικές αυξήσεις σε φάρμακα, αναλώσιμα και ορθοπεδικά. Συγκεκριμένα, η μέση ετήσια αύξηση στην τριετία στα φάρμακα σε 20 νοσοκομεία της Αττικής, κυμάνθηκε στο 32%, στα ορθοπεδικά στο 21%, στα χημικά αντιδραστήρια στο 19,3% και στα λοιπά αναλώσιμα στο 30,7%.
Επίσης, δεν υλοποιείται η αναλυτική λογιστική, σημειώνει ο καθηγητής, υποστηρίζοντας ότι θα πρέπει να πάμε σε ένα σχήμα, που να λειτουργεί ως εξής: Προϋπολογισμός των νοσοκομείων με βάση τις πραγματικές εισπράξεις. Διότι όλα αυτά τα χρόνια, λειτουργούσαμε ταμειακά. Στη συνέχεια ο κ. Τούντας υποστηρίζει ότι σήμερα υπάρχει μεγάλος ανορθολογισμός στην κατανομή των νοσοκομειακών μονάδων, κλινικών και εργαστηρίων που στεγάζονται στα νοσοκομεία και για τον λόγο αυτό, είναι επείγουσα ανάγκη, η δημιουργία του υγειονομικού χάρτη της χώρας.
Είναι δυνατόν να υπάρχουν 8 πνευμονολογικές κλινικές στο «Σωτηρία» διερωτάται ο κ. Τούντας, προτείνοντας τα μικρά νοσοκομεία να αλλάξουν χρήση και να γίνουν μονάδες εξωνοσοκομειακών υπηρεσιών, ή κέντρα αστικού τύπου, ή κέντρα αποκατάστασης.
Από την πλευρά του, ο μέχρι πρότινος διοικητής του Ψυχιατρείου στο Δαφνί κ. Αθανάσιος Κοσμόπουλος, σχολιάζοντας τον ισολογισμό του νοσοκομείου, τονίζει ότι η πολιτική συγκράτησης των δαπανών τα τελευταία χρόνια ήταν σφικτή και είδαμε ότι αυτό απέδωσε, ενώ το Ψυχιατρείο εφαρμόζει και διεθνή λογιστικά πρότυπα.
Για να ορθοποδήσει και να αναπτυχθεί όπως πρέπει το ΕΣΥ, θα πρέπει κάποιος να το δει σαν επιχείρηση. Και ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι να δημιουργηθεί ένα πλήρες και διασυνδεδεμένο σωστά, μηχανογραφικό σύστημα, υποστηρίζει ένας παλαίμαχος διοικητής (νοσοκομείο «Αμαλία Φλέμινγκ», Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού»), ο οποίος... συμβίωσε με 11 υπουργούς Υγείας, ο κ. Νίκος Ντάνος. Μειώνοντας τις δαπάνες, βελτιώνουμε την ποιότητα παροχής υπηρεσιών, αυτό είναι γνωστό στην υγεία. Ο,τι γίνει, πρέπει να προχωρήσει χωρίς παρεμβάσεις και χωρίς κόλπα, σημειώνει.
ΕΛΠΙΔΕΣ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Με λιγότερους πόρους, θα μπορούσαν να προσφερθούν καλύτερες υπηρεσίες, συμφωνεί και ο οικονομολόγος κ. Δ. Πεπελάσης, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος του Νοσοκομείου Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού», υποστηρίζοντας, ότι η περίοδος που διανύουμε, ευνοεί υγιείς ανατροπές. «Υπάρχει ελπίδα για βελτίωση της κατάστασης και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα» τονίζει. «Ο πρώτος και σημαντικότερος λόγος είναι ότι η κοινωνία, με τις πιέσεις που δέχεται σήμερα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη.
Δεν πρόκειται να ανεχθεί τη διαφθορά. Εως τώρα, η ίδια η κοινωνία επέλεγε τη στάση της ανοχής. Ηταν συνένοχη με τις πολιτικές επιλογές της και κυρίως διότι απέφευγε να συγκρουσθεί με τους εκπροσώπους ενός συστήματος που την εξεβίαζε. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι υπάρχει η πραγματική πολιτική βούληση για εξορθολογισμό του συστήματος. Τα διαχειριστικά εργαλεία υπάρχουν και δεν είναι σύνθετα».
Ποια είναι αυτά; Κατά τον κ. Πεπελάση πρόκειται «για το διπλογραφικό σύστημα, για την αξιοποίηση της μηχανογράφησης στις συνταγές και στη διαδικασία συσχέτισης των ασθενών με τις εργαστηριακές εξετάσεις, για τη διαδικασία προμήθειας των φαρμάκων και άλλα. Αποκαλυπτικές είναι και οι διανοσοκομειακές συγκρίσεις σε δαπάνες ομοειδών κλινικών».
