κάντε κλικ εδώ
Επερώτηση προς τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
ΘΕΜΑ: Εγκατάλειψη της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης από τη ΝΔ.
Η προκλητική απραξία που η ΝΔ επέλεξε όλα τα τελευταία χρόνια αντί πολιτικής στον τομέα της ψυχικής υγείας οδηγεί ουσιαστικά στην ακύρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, για την οποία στο παρελθόν κατατέθηκαν συστηματικές και αξιόλογες προσπάθειες από το επιστημονικό ανθρώπινο δυναμικό του χώρου, στηρίχθηκαν ελπίδες από τους πάσχοντες, τις οικογένειές τους, και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο και εξασφαλίσθηκαν σημαντικότατοι πόροι από τις προηγούμενες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ μέσω κυρίως του ευρωπαϊκού προγράμματος «Ψυχαργώς», δεκαετούς διάρκειας.
Η κυβερνητική αδιαφορία μάλιστα έχει οδηγήσει όχι μόνο την ψυχιατρική μεταρρύθμιση σε κενό γράμμα αλλά διαμορφώνει με προϊούσα ταχύτητα περιβάλλον ευρύτερης οπισθοδρόμησης και απώλειας ακόμη και στοιχειωδών κεκτημένων στην ψυχική υγεία. Συγκεκριμένα, το Πρόγραμμα «Ψυχαργώς» και η β´φάση αυτού, η οποία θεωρητικά συνεχίζει να βρίσκεται σε εξέλιξη, αφορούσε στην ανάπτυξη δομών και υποδομών ψυχικής υγείας σε όλη τη χώρα , κατά τη δεκαετία 2001-2010, με στόχο να εξασφαλισθεί η παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας ευρωπαϊκού επιπέδου και η ανάπτυξη δομών και υποδομών με βάση τις αρχές της τομεοποίησης και της κοινοτικής ψυχιατρικής, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του Π.Ο.Υ.(Ετήσια έκθεση 2001) και της ΕΕ (Πράσινη Βίβλος).
Στο σχεδιασμό του προγράμματος είχε δοθεί έμφαση αφενός στην αποϊδρυματοποίηση, την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και την κοινωνική επανένταξη 3.500 ασθενών με μακρά παραμονή στα ψυχιατρικά νοσοκομεία της χώρας και αφετέρου στην πρωτοβάθμια φροντίδα, την εξωνοσοκομειακή περίθαλψη, αλλά και τη νοσοκομειακή περίθαλψη στο πλάισιο του Γενικού Νοσοκομείου, πλαίσιο της τομεοποίησης σε όλους τους νομούς της χώρας.
Το 2004, όταν η ΝΔ ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, παρέλαβε 324 νέες εξωνοσοκομειακές δομές ψυχικής υγείας και το πρόγραμμα «Ψυχαργώς» εν εξελίξει με το 71% των δράσεων και των έργων του σε ένταξη, το 52% σε συμβασιοποίηση και το 12% σε απορρόφηση, όπως και δρομολογημένες συνθήκες για το κλείσιμο όλων των εν λειτουργία ψυχιατρείων, με εξαίρεση του Ψ.Ν.Α., του Δρομοκαϊτείου και του Ψ.Ν. Θες/κης, με μακροπρόθεσμο σχέδιο κατάργησης (2015).
Από τότε και μέχρι σήμερα – 4,5 χρόνια μετά - η κατάσταση είναι άκρως απογοητευτική: Α. Υπάρχουν δραματικές καθυστερήσεις στην ανάπτυξη των μονάδων, ιδιαίτερα όσων είχαν σχεδιαστεί να αναπτυχθούν από τα Δημόσια Νοσοκομεία του ΕΣΥ. Χαρακτηριστικό είναι πως ακόμη και σήμερα έχει τεθεί σε λειτουργία μόλις το 43,4% των τελικών εγκεκριμένων δομών. Β. Με την ολοκλήρωση του Γ´ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης εκτιμάται ότι θα απολεσθούν πόροι της τάξεως των 70-80 εκατομμυρίων ευρώ, από τα 100 εκατομμύρια που είχαν εξασφαλισθεί, ως αποτέλεσμα των καθυστερήσεων στην απορρόφηση των κονδυλίων. Γ. Αν και υπάρχει ρητή δέσμευση της Ελλάδας να συνεχίσει τη χρηματοδότηση των μονάδων ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, που δημιουργούνται από Κοινοτικούς και από εθνικούς πόρους, καταγράφονται δραματικές καθυστερήσεις στη χρηματοδότηση των δράσεων του προγράμματος «Ψυχαργώς» τόσο του δημοσίου τομέα, όσο και των Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικών φορέων που λειτουργούν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Ιδιαίτερα τα έτη 2005,2006 και 2007 η υποχρηματοδότηση καθιστά αδύνατη τη λειτουργία των μονάδων που έχουν δημιουργηθεί και αβέβαιο το μέλλον των ασθενών και του προσωπικού που απασχολείται σε αυτές. Η περιγραφείσα κατάσταση εγκατάλειψης του προγράμματος, επιβεβαιώνεται και από την πρόσφατη απάντηση του Επιτρόπου Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Vladimír Špidla, σε σχετική ερώτηση των ευρωβουλευτών του ΠΑΣΟΚ, στην οποία μεταξύ άλλων, επισημαίνονται οι ευθύνες της Κυβέρνησης της ΝΔ, η οποία «παρόλο που γνώριζε καλά ότι η κοινοτική χρηματοδότηση για το συγκεκριμένο πρόγραμμα είχε ημερομηνία λήξης, αφού η κοινοτική στήριξη καλύπτει την αρχική φάση λειτουργίας των δομών, δηλαδή τους 18 έως 24 πρώτους μήνες, ΔΕΝ προγραμμάτισε έγκαιρα ώστε να συνεχίσει να στηρίζει με επαρκείς εθνικούς πόρους τις δομές ψυχικής υγείας που συστάθηκαν στο πλαίσιο της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης». Δ. Ενώ τα 4 από τα 5 μεγάλα ψυχιατρικά άσυλα έχουν κλείσει τα τμήματα χρονίων ασθενών, σύμφωνα με τη Β´ φάση του Προγράμματος «Ψυχαργώς», εντούτοις το Υπουργείο δεν προχωρά στην πλήρη κατάργηση των Οργανισμών των Ψυχιατρείων. Η υπαναχώρηση αυτή εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους επαναλειτουργίας μεγάλων ψυχιατρείων και οπισθοδρόμησης της συνολικής προσπάθειας ετών για την αλλαγή του ασυλικού μοντέλου ψυχιατρικής φροντίδας. Ε. Η σημερινή απορρύθμιση του συστήματος εφημεριών στα Ψυχιατρικά Τμήματα των Γενικών Νοσοκομείων με δραματική αύξηση μεγαλύτερη του 65% των εισαγωγών με εισαγγελική εντολή των νέων περιστατικών, η δημιουργία νέων χρονίων ασθενών, η συστηματική παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τόσο κατά την ενδονοσοκομειακή νοσηλεία, όσο και κατά την διαδικασία τήρησης της ισχύουσας ψυχιατρικής νομοθεσίας στην εκτέλεση των αναγκαστικών νοσηλειών , η σοβαρή έλλειψη κοινοτικών δομών ψυχιατρικής φροντίδας, δημιουργεί μια εικόνα πρωτοφανούς οπισθοδρόμησης για μια χώρα που ανήκει στην Ε.Ε. και είχε κατά το παρελθόν αποτελέσει αντικείμενο θετικότατων αξιολογήσεων από ξένους εμπειρογνώμονες της ΕΕ και του Π.Ο.Υ.
Σε όλα τα παραπάνω πρέπει να προστεθεί πως: - ΔΕΝ δημιουργήθηκαν και δεν λειτούργησαν τα τμήματα Ψυχικής Υγείας στα Γενικά Νοσοκομεία του ΕΣΥ. - ΔΕΝ δημιουργήθηκαν και δεν λειτούργησαν τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας. - ΔΕΝ έγιναν τα Νοσοκομεία Ημέρας. - ΔΕΝ δημιουργήθηκαν οι μετανοσοκομειακοί ξενώνες. - ΔΕΝ έχει εφαρμοστεί η Τομεοποίηση - ΔΕΝ έγιναν οι 3.000 περίπου εξαγγελθείσες προσλήψεις προσωπικού. - ΔΕΝ προχώρησαν οι προβλεπόμενες δράσης εκπαίδευσης, κατάρτισης και εξειδίκευσης του προσωπικού, όπως προέβλεπε το Πρόγραμμα «Ψυχαργώς», με συνέπεια να μην υπάρχει πλέον δυνατότητα εισαγωγής νέων ασθενών στις δομές. Απέναντι σ´ αυτή την κατάσταση η κυβέρνηση και το Υπουργείο Υγείας «νίπτουν τας χείρας τους», μεταθέτουν τις ευθύνες τους για τις σοβαρές απώλειες πόρων και δυνατοτήτων και εξαπολύουν κατηγορίες κατά πάντων, πλην της δικής τους ολιγωρίας και ανεπάρκειας.
Κατόπιν των παραπάνω επερωτάται ο Υπουργός: - Για το ότι με τα πεπραγμένα του οδηγεί σε κλείσιμο 377 μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, δημιουργώντας συνθήκες για επανεγκλεισμό αύριο σε άσυλα των χρόνια πασχόντων και καθεστώς εργασιακής ανασφάλειας για τους εργαζόμενους του χώρου. - Για την απουσία συγκεκριμένου προγραμματισμός από πλευράς ΥΥΚΑ για την απρόσκοπτη συνέχιση του προγράμματος ΨΥΧΑΡΓΩΣ και τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των λειτουργούντων δομών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης.
- Γιατί δεν ολοκλήρωσε τα τμήματα Ψυχικής Υγείας στα Γενικά Νοσοκομεία του ΕΣΥ.
- Γιατί δεν προχώρησε στη δημιουργία Κέντρων Ψυχικής Υγείας, νοσοκομείων ημέρας και μετανοσοκομειακών ξενώνων, σε εφαρμογή της Β´φάσης του Προγράμματος «Ψυχαργώς».
- Γιατί δεν έχει προχωρήσει η τομεοποίηση της ψυχικής υγείας.
- Γιατί δεν πραγματοποιήθηκαν οι πολλαπλώς εξαγγελθείσες προσλήψεις προσωπικού, στον τομέα της ψυχικής υγείας
- Γιατί οδηγεί την ψυχική υγεία σε σοβαρότατη απώλεια εξασφαλισμένων ευρωπαϊκών πόρων εξ´ αιτίας της κυβερνητικής αδιαφορίας στην υλοποίηση προγραμματισμένων δομών και δράσεων
- Γιατί δεν επαναδιατυπώνεται ένα συνολικό νέο εθνικό σχέδιο ψυχικής υγείας με την αναγκαία αναθεώρηση του προγράμματος «Ψυχαργώς» με τις απαραίτητες θεσμικές διαδικασίες.
Οι Επερωτώντες Βουλευτές 1. ΣΚΟΥΛΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ 2. ΒΕΡΡΑΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ 3. ΓΕΙΤΟΝΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 4. ΓΡΗΓΟΡΑΚΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ 5. ΔΡΙΒΕΛΕΓΚΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 6. ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΗΛΙΑΣ 7. ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ 8. ΚΑΣΤΑΝΙΔΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ 9. ΚΑΤΡΙΝΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ 10. ΚΟΥΤΣΟΥΚΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 11. ΛΑΜΠΙΡΗΣ ΗΛΙΑΣ 12. ΛΙΝΤΖΕΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ 13. ΜΑΝΤΑΤΖΗ ΤΣΕΤΙΝ 14. ΜΕΡΕΝΤΙΤΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ 15. ΝΑΣΙΩΚΑΣ ΕΚΤΟΡΑΣ 16. ΞΕΝΟΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΛΙΖΑ 17. ΠΕΡΛΕΠΕ-ΣΗΦΟΥΝΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ 18. ΡΑΠΤΗ ΣΥΛΒΑΝΑ 19. ΣΑΚΟΡΑΦΑ ΣΟΦΙΑ 20. ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ 21. ΣΗΦΟΥΝΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 22. ΣΚΟΥΛΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 23. ΤΙΜΟΣΙΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ 24. ΤΣΙΟΚΑΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ 25. ΦΛΩΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 26. ΧΑΪΔΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ 27. ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
